Khi nói đến tác dụng làm thuốc của cây sen, hầu hết mọi người thường chỉ nghĩ đến tâm sen, hạt sen, bát, ngó sen… mà ít ai nói đến lá. Thực tế, lá sen có rất nhiều công dụng mà có thể bạn không biết.

Lá sen tính mát,vị đắng, lợi về các kinh can, tỳ, vị. Ngoài ra, loại lá này còn giúp hạ nhiệt, làm tan những ứ tụ và cầm máu.Lá sen được dùng trong y học cổ truyền và kinh nghiệm dân gian với tên thuốc là liên diệp hoặc hà diệp, được thu hái quanh năm, thường dùng lá non (hoặc lá còn cuộn lại chưa mở) và lá bánh tẻ, bỏ cuống.

Xem thêm

1. Sơ lược

Cây mật nhân hay còn được gọi là cây bách bệnh, cây bá bệnh, mọc phổ biến ở khắp nước ta nhưng phổ biến nhất ở miền trung. Theo nghiên cứu ban đầu cho thấy, cây mật nhân ở Việt Nam có tác dụng cao hơn so với xuất xứ từ những nước khác. Người ta dùng quả vỏ thân và vỏ rễ phơi hay sấy khô làm thuốc.

Ngoài ra cây mật nhân còn có các tên khác như: Cây mật nhơn hay cây Hậu phác nam. Tên khoa học: Eurycoma longifolia jack.Đây là loại cây mộc, được biết đến là một vị thuốc dùng trong Đông y. Tên Mã Lai của cây này là “tongkat ali” và tên Indonesia là “pasak bumi”. Tiếng Anh còn gọi cây này là “longjack”.

Đặc điểm nhận biết cây mật nhân: Mật nhân là loại cây trung bình, cao khoảng 15m, thường mọc dưới tán lá của những cây lớn. Có lông ở nhiều bộ phận. Lá cây dạng kép không cuống gồm từ 13 – 42 lá nhỏ sánh đôi đối nhau. Mặt lá trên màu xanh. Mặt dưới màu trắng

Một vài đặc điểm khác nhận biết cây mật nhân: Đây là loại cây đơn tính khác gốc (dioecious) nên mỗi cây chỉ trổ hoa cái hoặc hoa đực. Hoa màu đỏ nâu, nở vào tháng 3 – 4 hằng năm, kết quả vào tháng 5 – 6, quả non màu xanh, bên trong chứa 1 hạt, trên mặt hạt có nhiều lông ngắn, khi chín đổi sang màu vàng hay đỏ sẫm.

Các bộ phận dùng để làm thuốc: gồm có rễ, vỏ thân và quả

2.Tác dụng của cây mật nhân

Cây mật nhân- Tăng cường sinh lý phái mạnh

Một trong những tác dụng đặc biệt nhất và được nhiều người biết đến của cây mật nhân là tác dụng tăng cường sinh lý nam giới. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng cây mật nhân có tác dụng tăng cường sức khỏe tình dục cho nam giới, kích thích cơ thể tăng tiết hormon sinh dục nam một cách tự nhiên, ngăn chặn các dấu hiệu suy giảm khi bước vào độ tuổi trung niên như giảm sự ham muốn, chất lượng sinh hoạt tình dục, xuất tinh sớm… thường gọi chung là yếu sinh lý hay bất lực.
Để phòng ngừa và điều trị giúp tăng lượng tinh dịch, tăng số lượng tinh trùng và mật độ tinh trùng lưu động, trị các chứng rối loạn cương, tăng độ cương cứng và chất lượng giao hợp, tác dụng của cây mật nhân sẽ phát huy tối đa tác dụng khi được sử dụng theo một số cách sau: Rễ mật nhân phải khai thác vào sao vàng hạ thổ, đồng thời kết hợp với hạt cây mật nhân có thể điều trị chứng hiếm muộn nam do loãng tinh trùng (dưới 20 triệu/1ml), tinh trùng yếu.

Ngâm rượu: 1kg ngâm với 10 lít rượu, ngâm hỗn hợp rượu trong 20 ngày là dùng được. Liều dùng mỗi ngày uống 20- 50ml rượu mật nhân. Vì vị của cây mật nhân khá đăng nên thêm 7 lạng nho khô cho 1kg mật nhân để giảm độ đắng.

Pha nước: Đối với người không uống được rượu có thể chẻ nhỏ pha vào nước sôi để 85oC để uống thay nước. Mỗi ngày pha 15gr chia làm 3 lần và tăng dần 3gr/ngày đến mức 30gr/ngày thì duy trì ở mức này. Dùng 3 lần nước sôi thì thay rể Mật nhân mới.

Tán bột: Mật nhân đã tán bột pha vài giọt nước sạch (hoặc mật ong) để làm thành viên hoàn theo liều lượng 6gr/ngày và tăng dần 1gr/ngày đến mức 10g/ngày thì duy trì ở mức này.

Các tác dụng khác của cây mật nhân đối với sức khỏe

Ngoài tác dụng giúp tăng cường sinh lý cho nam giới, nhiều tài liệu còn chỉ ra rằng, cây mật nhân có tác dụng tốt với phụ nữ khí hư huyết kém, người bị ăn uống không tiêu, no hơi, đầy bụng, dùng làm thuốc bổ, chữa lỵ, tiêu chảy. Lá mật nhân còn được dùng để nấu nước tắm trị ghẻ, lở ngứa.

Về cách dùng cây mật nhân: Đối với rễ hoặc vỏ thân thì cần phơi khô tẩm rượu sao vàng sắc uống, hoặc tán bọt làm viên uống ngày 8-16gr chia 3 lần sau khi ăn. Nếu ngâm rượu thì liều lượng như sau: 20gr rễ mật nhân, 10 trái chuối khô (chuối sứ) nướng vàng, ngâm với 1 lít rượu loại ngon, ngâm khoảng 7 ngày là lấy ra dùng được, ngày dùng 3 lần, mỗi lần 1 ly nhỏ (độ 30 ml).

Lưu ý: Phụ nữ đang mang thai tuyệt đối không nên sử dụng.

Một số nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ ở thanh niên như sau:

– Việc ăn quá no vào buổi tối sẽ kích thích sự hoạt động của hệ tiêu hoá vào ban đêm, gián tiếp làm cho cơ thể hoạt động quá sức và sai khung giờ sinh lý tự nhiên, dẫn đến gây khó chịu khi ngủ.

– Thói quen uống café, rượu, thuốc lá gần giờ đi ngủ sẽ kích thích não bộ tỉnh giấc nhiều hơn, dẫn đến rất khó đi vào giấc ngủ

– Nhiệt độ, độ ẩm môi trường: Môi trường quá ẩm sẽ gây ngột ngạt, quá khô sẽ gây đau họng, khô mũi miệng, khó ngủ. Nhiều bạn trẻ thích bật quạt máy khi ngủ dẫn đến về đêm khuya bị lạnh thân thể, làm tỉnh giấc ngủ và khó đi ngủ lại bình thường

– Ánh sáng và tiếng ồn: Phòng quá sáng khiến người ta khó ngủ. Tiếng ồn cũng làm giấc ngủ không sâu.

– Do stress công việc: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây mất ngủ ở thanh niên. Trong cơ thể có điều tiết hoocmon Melatonin tăng giảm vào những khung giờ thức – ngủ sinh lý. Tuy nhiên, vì công việc nên thanh niên thường thức khuya quá, dẫn đến quá khung giờ ngủ tự nhiên. Khi đó, muốn đi ngủ lại nhưng cảm thấy rất khó ngủ

Cách chữa bệnh mất ngủ cho thanh niên

1 Thư giãn tâm lý:

Nếu trong ngày có những vấn đề chưa giải quyết xong, hãy gác lại và tuyệt đối không nên vừa nằm chờ giấc ngủ đến vừa nghĩ cách giải quyết vấn đề. Khi lên giường ngủ, không nên làm gì. Nếu nằm sau 10 – 15 phút mà vẫn không ngủ được, hãy thực hiện vài cách thư giãn đơn giản như sau:

– Day huyệt ấn đường: Bạn có thể đặt ngón tay lên trên huyệt ấn đường (điểm nằm giữa 2 chân mày). Sau đó, day tròn (xoa ngón tay tròn ngay huyệt ấn đường) khoảng 30 lần. Tiếp theo, bạn được 2 tay lên huyệt ấn đường và vuốt nhẹ sang 2 bên thái dương, vuốt liên tục khoảng 30 lần và nhắm mắt lại thư giãn khi nằm trên giường ngủ. Bạn sẽ có cảm giác rất thư thái và chìm vào giấc ngủ ngon một cách tự nhiên

– Thả lỏng và thở sâu: Bạn chỉ việc nằm trên giường với tư thế ngửa. Sau khi nằm thả lỏng trên giường bạn chỉ cần hít vào thở ra một cách đều đặn, cứ hít vào thở ra từ từ, liên tục và đều đặn như vậy, sau khoảng 3 – 5 phút, các cơ trong cơ thể bạn sẽ bắt đầu thả lỏng, bạn sẽ từ từ chìm vào giấc ngủ tự nhiên

2 Thay đổi thói quen thức – ngủ đúng giờ sinh học: Dưới đây là các biện pháp tạo điều kiện cho giấc ngủ đến dễ dàng hơn mà không cần dùng thuốc

– Bạn phải thức dậy đúng giờ mỗi ngày (khoảng từ 5 – 7 giờ vào buổi sáng)

– Dù có mất ngủ vào ban đêm nhưng tuyệt đối không được ngủ bù vào ban ngày. Vì như vậy, sẽ tạo thành thói quen ngủ đêm ít, ngủ ngày nhiều, kéo dài tình trạng này sẽ dẫn đến mất ngủ kinh niên

– Tuyệt đối không được sử dụng các chất kích thích (cà phê, trà, thuốc lá, rượu…) vào cuối buổi chiều, đặc biệt là gần giờ đi ngủ

– Tránh ngủ nhiều ban ngày, vào giấc ngủ trưa nên ngủ khoảng 30 – 60 phút là vừa đủ

– Tập thể dục buổi sáng đều đặn (có thể tập những bài tập nhẹ nhàng phù hợp với sức khỏe).

– Tránh những kích thích làm khó ngủ như nghe radio quá to, đọc sách quá hay, xem những phim đòi hỏi phải chú ý theo dõi sát sao…

– Trước khi đi ngủ khoảng 20 phút, nên tắm nước ấm hoặc ngâm chân với nước ấm sẽ giúp cơ thể thưa thái hơn, hỗ trợ giấc ngủ tự nhiên hơn

– Tránh những bữa ăn quá thịnh soạn hay khó tiêu gần giờ đi ngủ.

– Phòng ngủ thoáng khí, ít ánh sáng, không quá nóng hay quá lạnh.

3 Nhờ sự hỗ trợ từ thuốc chữa mất ngủ

Nếu áp dụng các biện pháp thông thường nhưng vẫn khó ngủ thì bạn rất cần đến sự hỗ trợ từ thuốc chữa mất ngủ. Hiện nay, nhiều người mất ngủ nhiều đêm liền gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khó tập trung trong công việc, thường tìm đến các loại thuốc ngủ. Lời khuyên đến bạn là nên hạn chế sử dụng thuốc gây ngủ vì bạn rất dễ bị lệ thuộc vào thuốc, thuốc gây ngủ sẽ tác động tạo giấc ngủ theo sự kích thích chứ không phải giấc ngủ tự nhiên. Vì vậy, những người dùng thuốc ngủ thường thức dậy với tâm trạng uể oải, mệt mỏi và hơi choáng váng vào buổi sáng.

Cách tốt nhất để chữa mất ngủ ở thanh niên là bạn uống thuốc dạng viêm nang Tây Y (còn gọi là thực phẩm chức năng điều trị mất ngủ) hoặc uống các bài thuốc từ Đông Y. Để chữa khỏi bệnh mất ngủ bạn dùng thuốc Tây Y hay Đông Y đều được, các hoạt chất có trong thuốc sẽ giúp cân bằng các hoocmon melatonin tự nhiên trong cơ thể, giúp điều hoà khí huyết và có tác dụng an thần cho người mất ngủ.

Nếu áp dụng các cách trên nhưng vẫn không ngủ được thì bạn nên nhờ sự tư vấn từ bác sĩ để có được liệu trình điều trị phù hợp nhất. Thanh niên mất ngủ ngày càng nhiều hơn vì cuộc sống hiện đại tạo thêm nhiều áp lực cho thanh niên. Mất ngủ kéo dài sẽ mang lại hậu quả suy nhược cơ thể, giảm chất lượng cuộc sống. Vì vậy, bạn nên có những phương pháp chữa trị cũng như phòng tránh để khỏi bị mất ngủ

Theo y học cổ truyền thì đau nhức xương khớp thuộc phạm vi chứng tý. Nguyên nhân do vệ khí của cơ thể không đầy đủ, các tà khí như phong hàn, thấp, nhiệt xâm phạm vào gân cơ, khớp xương, kinh lạc làm sự vận hành của khí huyết bị tắc lại gây sưng đau các khớp. Người già can thận bị hư hoặc bệnh tật lâu ngày làm khí huyết giảm sút, cũng là nguyên nhân làm xương khớp bị thoái hóa, biến dạng, teo cơ và dính khớp.   

Còn theo Đông y, đau nhức xương khớp là do lưu thông khí huyết ở gân cơ xương, đưa tà khí (phong hàn, thấp nhiệt) ra ngoài. Nếu bạn thường xuyên bị đau nhức xương khớp thì cần bồi bổ khí huyết can thận để chống tái phát và ngăn chặn hiện tượng thoái hóa khớp, biến dạng khớp, teo cơ và dính khớp nhằm hồi phục chức năng bình thường của các khớp xương.

Đau nhức xương khớp thường hay gặp nhất ở một số bộ phận sau: – Đau vai gáy: Đau lan xuống một bên cánh tay, sờ vào da thấy lạnh, cơ ở vùng cổ bị co cứng, quay đầu rất khó khăn, toàn thân mệt mỏi, kém vận động. Tình trạng này là do bị nhiễm lạnh, ảnh hưởng đến chức năng của kinh lạc, khí huyết trở trệ…

Các bệnh xương khớp thường đau đớn hơn trong thời tiết lạnh của mùa đông   – Đau ở gót chân: Đau nhức buốt trong gót chân, càng giá lạnh càng đau tăng, nhìn bên ngoài không thấy sưng, bàn chân và cẳng chân lạnh. Bàn chân có cảm giác tê bì, đi lại khó khăn. Toàn thân mệt mỏi, ăn ngủ kém, ngại vận động.   – Đau nhức khớp do thoái hóa khớp: Đau lưng, ù tai, ngủ ít, nước tiểu trong, lưng gối mỏi đau, tiểu tiện nhiều lần, mạch trầm tế. Do can thận hư kết hợp với phong hàn, thấp gây ra.  Để chữa trị các chứng trên, dân gian cổ phương có một số bài thuốc sau tử cây nhà lá vườn:

1 Ngải cứu trắng nướng nóng:

Lấy lá ngải cứu trắng rửa sạch, cho lẫn muối vào rồi đổ nước nóng lên, sau đó đắp vào khớp. Khi khớp bị sưng, đắp ngải cứu muối ấm sẽ làm cơn đau giảm đi, khớp bớt sưng hơn. Còn với người có nguy cơ cao bị đau khớp (người lớn tuổi, người béo phì…) có thể dùng bài thuốc này chườm lên khớp hằng ngày sẽ có tác dụng phòng bệnh.  

2 Ngâm chân bằng nước muối ấm pha gừng:

Mỗi ngày, tốt nhất ngâm chân một lần vào thời gian thuận lợi, ngâm từ 15-30 phút. Nước muối ấm và gừng cũng có tác dụng làm dịu cơn đau, phòng bệnh đau khớp cổ chân. Ngâm chân bằng nước ấm hằng ngày vào buổi tối không chỉ có lợi cho chân mà còn giúp phòng ngừa nhiều bệnh cho toàn thân.   Lá lốt có thể chữa bệnh đau nhức xương khớp   

3 Dùng một ít đu đủ, mễ nhân sống 30g:

Hai thứ rửa sạch cho vào nồi nhỏ, đổ vào một chén nước, để nhỏ lửa nấu cho tới khi thấy mễ nhân chín mềm thì cho vào một ít đường trắng. Dùng một thời gian dài sẽ thấy bớt hẳn chứng đau lưng.   

4 Dùng lá lốt chữa đau nhức xương khớp khi trời lạnh: 5-10g lá lốt phơi khô (15-30g lá tươi), sắc 2 bát nước còn ½ bát, uống trong ngày. Uống khi thuốc còn ấm, nên uống sau bữa ăn tối. Mỗi liệu trình điều trị 10 ngày. Hoặc lá lốt và rễ các cây bưởi bung, vòi voi, cỏ xước, mỗi vị 30g, tất cả đều dùng tươi thái mỏng, sao vàng, sắc với 600ml nước, còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày. Uống liên tục trong 7 ngày.   

5 Dùng cỏ trinh nữ chữa thấp khớp, đau lưng, đau nhức xương khớp, chân tay tê bại: Rễ trinh nữ đã thái mỏng, tẩm rượu, sao cho thơm (20-30g) sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm 2 lần trong ngày. Nếu dược liệu nhiều có thể nấu thành cao lỏng, rồi pha rượu để dùng dần.  

6 Dùng mật ong và bột quế chữa viêm khớp mãn tính: Bạn có thể uống một cốc nước nóng với hai thìa mật ong và một muỗng nhỏ bột quế hai lần mỗi ngày. Nếu uống thường xuyên, thậm chí cả viêm khớp mãn tính cũng có thể được chữa khỏi.